Nobel edebiyat ödülünü kazanan ilk kadın : Selma Lagerlöf Selma Lagerlöf, orta İsveç'in orta bölgelerinde yaşayan mütevazi bir öğretmendi. Bütün öğretmenler gibi o da kendini mesleğine adamıştı. Çevresindeki komşular, öğrencilerinin ailelerinden başka kimse onu tanımıyordu. Ama bu genç öğretmen günün birinde "Gösta Berling" romanını yazınca hayatının bütün akışı değişti. Roman kapış kapış satılmış, bu mütevazi öğretmen birden kendini şöhretin zirvesinde buluvermişti. Dört yıl sonra İsveç kralının sağladığı yüklüce bursla bir anda bütün mali sıkıntılarından kurtuldu. Artı Lagerlöf, yeteneği ve başarısı ile yaşadığı küçük şehrin sınırlarını aşmış, Avrupa ve Uzak Doğu ufuklarına yönelmişti. İnsan ruhunun derinliklerini gözler önüne seren hikayeleri : "Görünmez Bağlar", "Eski Şato", "Arne'nin Paracıkları" gibi romanları ününe ün, başarısına başarı katıyordu. Romanlarının yanı sıra küçük çocukların dünyasına renk katan çocuk kitapları da yazan Selma Lagerlöf bu vesileyle çocukların dünyasına adeta taht kurmuştu. 1909 senesi Selma Lagerlöf için unutulmaz bir yıl olacaktır. Nobel komitesi Lagerlöf'ü o yılın edebiyat ödülüne layık görmüştü. Alfred Nobel'in babalığını yaptığı Nobel ödüllerinin kuruluşundan 9 yıl sonra ilk kez bir kadının bu ödüle layık görülmesi o devir için bir başarıydı. 51 yaşında Nobel'i kazanan Lagerlöf için başarılarla dolu yeni bir devre başlamıştı. Nobel ödülü dünün mütevazi öğretmenine o devirde adeta bir servet sayılan 170.000 İsveç kronu kazandırmıştı. Birdenbire önünde yepyeni ufuklar açan bu maddi olanak, yazara yıllardır gönlünde taşıdığı bir çocukluk rüyasını gerçekleştirme fırsatı vermişti. Babasının sıkıntılı bir dönemde satmak zorunda kaldığı Marbacka'daki çiftliği yeniden satın almıştır. Ve Lagerlöf'ün duyduğu huzur ve mutluluk yeni eserlerine ilham kaynağı olacaktı. Nobel edebiyat ödülünü aldıktan 5 yıl sonra 1914'de dünyada ilk kadın olarak İsveç Bilim Akademisi'ne kabul edilmesi de küçümsenmeyecek bir başarıydı. Yazarın yine ilk romanlarından olan "Kudüs"ten sonra 1907'de Upsala Üniversitesi'nden fahri doktorluk alması da onun başarılar zincirine eklenen kopmaz halkalar oldu. 1940'da doğduğu köy olan Varmland'da vefat eden Selma Lagerlöf'ün geride bıraktığı eserlerin sayısı roman, hikaye, masal ve çocuk kitaplarıyla birlikte 50'yi geçmekteydi. Ama onun İskandinav ve Dünya edebiyatında "İyi bir yazar" unvanından başka Nobel ödülünü alan ilk kadın olması büyük önem taşır. Daha sonraki yıllarda da dünyaca tanınmış kadın şair, hikayeci ve romancılar Selma Lagerlöf'ün başarısına ulaşmak için canla başla çalıştılar. Bunlardan İtalyan şairi Grazia Deledda, Amerikalı romancı Pearl Buck ve Şili'li şair Gabriela Mistral birer Nobel ödülü kazanarak Lagerlöf'ün açtığı yolu devam ettirmiş oldular. |