91 yaşında bir delikanlı : Ardaş Panosyan


91 yaşındaki dans hocası Ardaş Panosyan : "Nerede o eski danslar ?..." diyor. Ama "Paris'te Son Tango" filminin estirdiği hava, dansta tangoya dönüş modasını canlandırdı bile...
Ardaş Panosyan 91 yaşında ama gönlü hala genç. Öğrencisinin dershanesine gittiği vakit yerinde duramıyordu. Üç enfarktüs geçiren Panosyan üst fotoğrafta bir çarliston figürünü gösterirken...  

1926'da Paris Uluslararası Dans Akademisi'nde Türkiyeyi temsil eden Profesör Panosyan, diploması ve öğrencisi Ümit İris ile beraber iken...

"Hey gidi günler ! Nerede o eski gençler ? Eskiden bir balo oldu mu deikanlıların yürekleri bir oturur bir kalkardı. Genç kızlar en güzel elbiselerini giyip anneleri ile baloya gelirler, kavalyeler polka, vals, mazurka alanında ustalıklarını göstermek için yarışırlardı... O zamanın moda dansları kadril, polka, mazurka, lansiye idi. Her dansın ayrı bir asaleti ve ağırlığı vardı. Bugün bu iş çoluk çocuğun eline kaldı. Bütün danslara "shake" deyip çıktılar. Dansı komik hale getirdiler, işin ciddiyeti kalmadı !..."
Maziyi hasretle anan bu sözleri Türkiye'nin en eski dans hocalarından Panosyan söylüyordu. Profesör Panosyan dans dershanesini 1921 yılında Nişantaşı'nda bugünkü İngiliz Lisesi'nin sırasında yer alan Nuri Ziya sokağında açmış. Sonrasında Galatasaray'a nakletmiş. Bugün 91 yaşında (1973) ama yaşını hiç göstermiyor. Ve tam 55 yıldır fasılasız dans ediyor...
Çarliston modası artık çok gerilerde kaldı. Erkeklerin paçaları dar pantolonlarla Ça-Ça yaptığı, etekleri volanlı veya alabildiğine kloş giyimli genç kızları Rock'n Roll dansının en çılgın figürleriyle havalara fırlatıp döndürdükleri günleri artık sayfaları sararmış takvim yapraklarına bakarak anımsıyoruz...
Dansın ve müziğin böylesine dengesiz bir ortamda olduğu bir devirde bir grup genç eski klasik dansları yaşatma ve yeniden yayma çabasında.
Bunun öncülüğünü de Panosyan'ın talebesi olan Ümit İris üstlenmiş. Eski danslara dönüşte "Paris'te Son Tango" filminin büyük etkisi var. Şimdiden Paris'te gençlerin dans salonlarında bol bol tango yaptığı bildiriliyor.

Bu işe karınca kaderince katılan Ümit İris şunları söylüyor :
"Dershanede 6 tür dans öğretiyorum. Program ünlü aktör Rudolph Valentino'nun meşhur ettiği tango ile başlıyor. Bolero, vals gibi ağır danslarla devam ediyor ve nispeten daha hareketli olan Ça-Ça, Mambo ve Samba ile bitiyor. Dershanenin özelliği dansı profesyonel anlamda öğrenmek isteyenlere yardımcı olabilmek.
40 yaşında olan ve yaşını hiç göstermeyen Ümit İris hocası Panosyan'ı işaret ederek "Dans, insanın genç kalmasını sağlar" diyor. Bu da bir düşünce elbette...
Bir yandan Marlon Brando ve Maria Schneider'ın "Paris'te Son Tango" filmi, bir yandan da Panosyan devrinden kalanların çabaları... Bakalım bu çabalar eski dansları canlandırabilecek mi ?...