10 Nisan 1771 - 3 Ocak 1834, Kazaz Artin olarak da bilinir Yenikapı'da doğdu ilköğrenimini Kumkapı Mayr Varjaran ilkokulunda tamamladıktan sonra babası ile ipek ticaretine atıldı bu yüzden kazaz sıfatıyla anılır. Düzyan ailesi ile çalışırken saray mensupları ile tanıştı ikinci Mahmud'un mali ve kişisel danışmanı oldu. 1807'de Kabakçı Mustafa ayaklanması sırasında yeniçeriler azınlıklardan birer zenginin öldürülüp mallarının yağmalanmasına karar verirler. Ermenilerden Ekmekçibaşı Nizam ustası Bezciyan'ı, Katolik Ermenilerden Hovhannes Çelebi Düzyan'ı, Rumlardan Todoraki'yi, Musevilerden de tüccar Musa'yı seçerler. Bezciyan kişisel çabalarıyla bu infazı önler. Kartal'da zamanla harap olan Surp Nişan Ermeni kilisesini gören Harutyun Bezciyan, Düzyan ailesi aracılığıyla onarım fermanını alıp kiliseyi onartır. Düzyanlar aracılığıyla saray mübayaacılığına yükselen Bezciyan sarayın mali yönden kötüye gittiğini görerek görevinden istifa eder ama bir süre sonra Krikor Amira Balyan aracılığıyla darphane Bezciyan'a teslim edilir. Bezciyan ilerleyen dönemlerde çeşitli entrikalar sebebiyle 1820'de Limni adasına sürülür bir yıldan daha kısa bir sürede İstanbul'a dönen Bezciyan önce ikinci Mahmud'un kişisel sarraflığına sonra tekrar darphanenin başına getirilir. Sosyal etkinliklerinin yanı sıra son derece dindar olan Bezciyan patrikhane binası, Kumkapı patriklik katedrali, Ortaköy Surp Asdvadzadzin kilisesinin en büyük bağışçısıdır. Beyoğlu kız okulu, Bezciyan ortaokulu, Surp Arakelots Azkayin, Bogosyan, Varvaryan, Topkapı Bezciyan, Eyüpyan okullarının kurucusudur. Başlattığı fakat bittiğini göremediği en önemli eseri Surp Pirgiç hastanesi bugün de hizmetini sürdürmektedir. Bezciyan sultan ikinci Mahmud'un özel izniyle Kumkapı Meryem ana patriklik katedralinin Surp Harutyun şapeline gömülür. |