Hatice Turhan sultan 1627'de Rusya'da doğmuştur. Daha sonra esir düşerek Osmanlı sarayına getirilmiş ve Kösem sultana hediye edilmiştir. Sultan İbrahim'in hanımı olmuş ve sultan dördüncü Mehmed (avcı)'yı dünyaya getirerek valide sultan olmuştur. Sultan dördüncü Mehmed padişah 7 yaşında padişah olduğu için annesi annesi Hatice Turhan sultan kayın validesi Kösem sultan ile birlikte devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur. Hatice Turhan sultanın, Köprülü Mehmed paşa gibi çok değerli bir kişiyi sadrazamlığa getirtmesi onun yaptığı en hayırlı işlerden birisidir. İyi yürekli hile ve dalavereyi sevmeyen, insanların tavsiyelerine önem veren bir sultandı. Mutlu bir hayat sürdükten sonra 1682-1683'de vefat etti ve kendi yaptırmış olduğu bu türbeye defnedildi. Hatice Turhan sultanın ömrü boyunca vakf ettiği hayır işleri içinde en büyüğü Yeni cami'dir. 1597'de sultan üçüncü Mehmed'in annesi Safiye sultanın emri ile yapımına başlanan Yeni caminin inşaatı Safiye sultanın vefatı ile yarım kalmıştı. İlerleyen yıllarda Kösem sultan devam ettiyse de, Hatice Turhan sultan tarafından 1666'da çalışmalara tekrar başlanmış ve 1673'de cami Hünkar kasrı, türbe, kurra, mektep, sebil, muvakkithane ve meşhur Mısır çarşısı ile bir külliye şeklinde tamamlanmıştır. Yeni cami ilk yapıldığında valide cami adıyla anılmaktaydı. Tamamı 3080 kese altın harcanan külliyenin mimarı dalgıç Mehmet ağadır. Ayrıca Hatice Turhan sultan Çanakkale boğazının iki tarafına iki kale inşa ettirmiş ve bakımları için bir vakıf kurmuştur. Türbe 1663'de mimar Mustafa ağa tarafından klasik Osmanlı tarzında inşa edilmiştir ve İstanbul'un en büyük türbesidir. Girişin önünde yer alan revak saçak süslemeleri sebebiyle çok önemlidir. Giriş kapısı sedef ve fildişi tekniğinin en güzel örneklerindendir. Kapı üzerinde "Allah'ım bize hayırlı kapılar aç." anlamına gelen dua yazılıdır. Üst pencere hizasına kadar devrin en güzel çini örnekleriyle süslenen türbede mükemmel vitray işçiliği ayrıca gözlenmektedir. Türbe içi ayet kuşağında mülk suresi yazılıdır. Türbede sultan dördüncü Mehmed (1641-1692), sultan ikinci Mustafa (1664-1703), sultan üçüncü Ahmed (1673-1736), sultan birinci Mahmud (1696-1754) ve annesi Saliha sultan, üçüncü Osman (1698-1757), sultan beşinci Murad (1840-1904) (bitişik oda da medfundur) ve sultan üçüncü Ahmed'in hanımları Hanife sultan ile Zeynep sultan'da dahil olmak üzere 44 kişi medfundur (gömülüdür). 2012 |